- 1.Beyin Temelli Eğitim 1 – İkiyanlı Etkinlikler Oluşturmak
- 2.Beyin Temelli Eğitim 2 – Nörokimyasallar ve Öğrenme
- 3.Beyin Temelli Eğitim – Yenidoğan Refleksleri
- 4.Beyin Gelişimi için Ayaklara Özgürlük
- 5.Beyin Temelli Eğitim- Sağ Beyin ve Dil Gelişimi
- 6.Beyin Temelli Eğitim – Otizm ve Spor
Beyin:
Beyin sağ ve sol beyin olmak üzere iki yarıdan oluşur. Her iki yarıda da işitme, görme, duyu, düşünme ve motor becerilerden sorumlu bölgeler bulunmaktadır.
Beynin sağ yarısı becerinin duygusal, sanatsal yanından sorumludur. Beynin sol yarısı becerinin analitik, mantıksal yönünden sorumludur.
Dil Becerileri:
Beyinde işitme ve dil ile ilgili olan bölüme temporal lob diyoruz. Temporal lob, sol beyinde duyulan sesin manasından, sağ beyinde ise ima ve duygusundan sorumludur.
Dil becerilerini çocuklarda iki başlık altında çalışıyoruz, alıcı dil ve ifade edici dil.
Alıcı Dil Becerileri:
Alıcı dil duyduklarımı anlamamızı sağlayan beceridir.
Beynin sağ yarısında duyduklarımızın melodisini, sesteki iniş çıkışları algılar. Ayrıca duyduğumuz sözlerin şaka mı yoksa gerçek mi olduğunu anlamamızı sağlar.
Beynin sol yarısıyla ise duyduğumuz şeylerin ne olduğunu anlarız; bir kuş, uçak ya da insan sesi. Duyduğumuz kelimelerin anlamını yine sol beyin ile anlarız.
İfade Edici Dil:
İfade edici dil, kendimizi ifade etmek için kullandığımız dildir. Konuşmamız ifade edici dildir. Kızdığımızda homurdanmamız ya da güzel bir yemek yediğimizde “mmmm” gibi sesler çıkarmamız da ifade edici dildir.
Beynin sağ yarısında ifade edici dil söylediklerimizin duygusunu, melodisini, iniş çıkışları ve vurguları sağlar. Şaka yapmamızı da yine sağ beynimize borçluyuz.
Beynin sol yarısı ise söyleyeceğimiz kelimeleri seçer, harflerine ayırır. [1]
Sağ beyin temelli dil egzersizleri:
Sağ beyin temelli dil egzersizleri, kelime anlamını ve duyguyu aynı zamanda verir. İki beyin yarısını da eş zamanlı olarak çalıştırır. Anlam örüntüleri sol beyni, melodi örüntüleri ise sağ beyni aktive eder. [2]
Mekansal algı da etkileniyor:
Egzersizde her sayfada 3’er kelime bulunmaktadır. Bu 3 kelimeyi melodik olarak söylemelisiniz. Kelimeleri söylerken sesinizde oluşan iniş çıkışlar etkinlik için önemlidir. Beyinde melodiyi algılayan bölge, mekansal işlemlemeden de sorumludur. Mekansal işlemlemede yaşanan problemler çocuğunuzun durmadan hareket etmesine yol açar. Örneğin salonunuzda, sınıfta ya da market, mağaza, otopark gibi yerlerde durmadan koşar, yürür, mekanın sonuna gidip gelirler. Bazen çocuklar avmde, pazarda kaybolabilir. Bunların hepsi mekansal işlemleme problemleridir. [3]
Düz konuşma mı, melodik konuşma mı?
Yapılan araştırmalar bebeklerin melodiyi, düz konuşmaya tercih ettiğini göstermektedir. [4] İnsanlığın başlangıcından beri ninnilerin varlığının sebebi de budur. Egzersiz kitabındaki kelimeler melodik olarak söylenmelidir. Bu sayede iletişime açık olmayan çocuklarda ilgi uyandıracağız. Dile karşı ilginin artmasını sağlayacağız. Böylece sağ beyini uyaracağız.
Neden tek hece?
Egzersizlerde tek hecelik kelimeler sunulmaktadır. Böylece fonolojik farkındalığın artması amaçlanmaktadır. Bu yüzden öncelikle çocuğumuzun söylemesini değil, sadece dinlemesini hedefliyoruz.
Dikkat, dikkat!
Dikkat egzersizlerin en önemli kısmı. Dikkatini vermediği sürece çocuğunuz çok yavaş gelişir. Bu yüzden baktığından, dikkatini verdiğinden emin olmalısınız.
Resimleri söylerken işaret parmağı ile göstermesini sağlayın. Bu sayede dikkatini resimlere çekebilirsiniz. Resimleri görerek duymalıdır. Söylenen kelime ile görseli eşleştirmek, sol beyni aktive eder.
Özetle;
- 3’lü kelime gruplarını melodiyle söyleyin,
- Söylerken işaret parmağı ile resimleri göstererek bakmasını sağlayın,
- Etkinliği her gün tekrarlayın.
Egzersiz kitapçığını bu linkten indirebilir, yazdırıp hemen çalışmaya başlayabilirsiniz.
Kaynakça:
[2] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3307374/